Liefde is sterker dan ons geweten
Kinderen zijn een aanslag op de aarde, en wat we ook doen: ons eigen gedrag kan de vervuiling die zij gaan produceren niet compenseren. Maar de liefde… de liefde biedt hoop, en is zo sterk dat ze ons de klimaatwetenschappers de mond laat snoeren.
NB: Deze column maakte deel uit van het themanummer "Liefde in tijden van oorlog".
Kan uit liefde oorlog voortkomen? Wel in The Bone Clocks van David Mitchell. Het laatste hoofdstuk van deze roman speelt zich af in 2043. De wereld staat aan de rand van een onvermijdelijke wereldoorlog. Overbevolking en klimaatverandering hebben tot schaarste en vernietiging geleid. De wereld is praktisch uitgeleefd met verwoestende stormen, een stijgende zeespiegel, honger en hordes vluchtelingen tot gevolg. Hoofdpersoon Holly Sykes moet als grootmoeder haar twee kleinkinderen in een Iers dorpje in veiligheid zien te brengen. Rebellen roven met grof geweld zonnepanelen van daken – niets is schaarser dan energie. Zo nu en dan wordt Holly verteerd door spijt: ‘What were we thinking, when we were young? When we were flying in airplanes and driving our cars as if there was no tomorrow?’
Een ongemakkelijke gedachte: al die honderden miljoenen mensen – misschien wel miljarden – die in 2043 te veel op aarde zijn en voor overbevolking, rampspoed en oorlog zorgen, zijn zo goed als allemaal uit liefde geboren. Hun moeders waren zielsgelukkig toen het weerloze baby’tje op hun buik werd gelegd, hun vaders overvoerd door blijdschap en trots. Maar in The Bone Clocks zijn het er veel te veel, de aarde kan ze domweg niet aan.
Het slothoofdstuk van The Bone Clocks leest als sciencefiction, maar is eerder een science based scenario. Als we klimaatverandering niet onder de twee graden houden dan… enfin, u kent het riedeltje.
Twee weken geleden vroeg ik me in deze rubriek af of het immoreel is om kinderen te krijgen als je weet dat ze in een akelige en onveilige wereld terecht komen. Je kunt die vraag ook anders stellen: is het immoreel om kinderen te krijgen als je weet dat jouw kinderwens tot overbevolking en dus ellende en oorlog kan leiden?
Kinderen vormen een aanslag op de aarde, en daar doe je weinig aan. Volgens onderzoekers kan zelfs de meest voorbeeldige levensstijl (led-lampen indraaien, in een elektrische auto rijden, vegetarisch eten) niet meer dan een veertigste besparen van de CO2 die je twee kinderen en hun kinderen zullen uitstoten. Je kunt niet kinderen krijgen en tegelijkertijd beweren ‘milieubewust’ te leven zonder die term geweld aan te doen.
Dat weten we dus. Maar niets is sterker dan liefde. Liefde is sterker dan ons geweten, sterker dan angst. Liefde is hoop, de wil te geloven dat ‘we’ vast een oplossing vinden voor al die ellende, dat het allemaal wel zal meevallen, dat die klimaatwetenschappers ernaast zitten.
Had ik al verteld dat wij een nakomertje verwachten? Een meisje, onze derde. We zijn dolgelukkig.